Bello-dono
Atropa belladonna
Solanaceae
Àutri noum : Erbo-empouisounado, Boutoun-negre, Mourello-furiouso, Pouisoun.
Noms en français : Belladone, Bouton-noir.
Descripcioun :La bello-dono es uno grando erbo renadivo à port d'aubret que viéu pas gaire de tèms. Se recounèis eisa à si flour en campano brunello e si fru negre un cop madur.
Usanço :Touto la planto (fueio, fru...) caup proun d'alcalouïde dangeirous coume l'atroupino e l'iociamino que sèrvon aro en medecino (anestesìo). A l'age-mejan fasié partido di poutingo di masclo. Se saup peréu que li richo italiano de la Reneissènço se metien de jus de boutoun-negre dins lis iue pèr groussi si vistoun (marco de l'amour!).
Port : Aubret
Taio : 40 à 150 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Atropa
Famiho : Solanaceae
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 15 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco :
Liò : Esclargiero
- Escoumbre e proche dis oustau
- Roucaio
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Atropa belladonna L., 1753
Creissoun(-anfibiéu)
Rorippa amphibia
Brassicaceae Cruciferae
Autre noum : Creissoun-sóuvage.
Nom en français : Cresson amphibie.
Descripcioun :Lou creissoun-amfibiéu es uno planto un pau grando bèn drecho que trachis li pèd dins lou limas. Li fueio de la baso soun chanjadisso alor que li de la cambo soun proun retaiado o dentado. Fai de flour jauno d'or e de boudousqueto quàsi redouno.
Usanço :Li flour e li fueio soun manjadisso dins l'ensalado. Es uno planto vertuouso contro lou mau-de-terro (escourbut). Li grano s'emplegon contro li verme.
Port : Grando erbo
Taio : 0,3 à 1(2) m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico :
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rorippa
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Ordre : Brassicales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 6 à 9 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Liò : Palun
- Ribiero
- Roubino
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Paleotemperado
Ref. sc. : Rorippa amphibia (L.) Besser, 1821